Alerji ve Astıma Neden Olan Polenler Ne Zaman Biter?

Bitki ve ağaç türlerinin bir çoğu türlerinin devamı için polen üretir ve yayarlar. Özellikle Bahar ayları polen alerjisine meyilli kişiler için adeta kabus gibi geçer.

Polen nedir?

Polen bitkilerin çoğalmak (döllenme) için havaya yaydıkları parçacıklardır. Polenler aynı tür bir bitkiden diğerine rüzgar ve böceklerin yardımıyla yayılır. Ülkemizde özellikle kırsal kesimde bitki florası oldukça zengindir. Türkiye geneline yayılmış bitkiler yılın tamamında polen yayma potansiyeline sahiptir. Ufak bitkilerin yanı sıra, ardıç, kızılağaç, kavak, huş, söğüt, meşe, ıhlamur ve kestane gibi ağaçlar da polen yayarak döllenirler.

Polenlerden nasıl etkileniriz?

Polenler nefes yoluyla soluma sistemine girdikleri gibi, cilt ve gözlere de yapışırlar. Herkesi etkilemeyen bu durum, alerjik faktör gösteren kişilerde bağışıklık sistemini harekete geçirerek kaşınma, akıntı ve nefes darlığı gibi çeşitli reaksiyonlara neden olur. Çoğu durumda polenlerin etkisi kısa ve geçicidir, ancak bazı kişilerde nefes darlığı ve kuru öksürükle kendini gösteren alerjik astıma neden olurlar. Coronavirüs salgını yaşadığımız bu günlerde, polen alerjisi coronavirüs belirtileriyle karıştırılabilmektedir.

Şehirde olmanıza rağmen polenlerden etkilenebilir misiniz?

Çim ve çiçek polenleri genellikle birkaç yüz metreye yayılım gösterirken, ağaçlardan yayılan polenlerin ülkeler arası mesafeleri kat ettiği görülmüştür. Bu yüzden doğadan uzak, betonarme şehir ortamında bile polenlerden etkilenebilirsiniz.

Polen alerjisi belirtileri nelerdir?

Alerjik faktörü yüksek kişilerde bağışıklık sistemi harekete geçerek, ciltte ve nefes yolunda kaşıntı, burun akıntısı ve tıkanıklık, hapşırma, gözlerde kaşıntı ve kızarıklık şeklinde istenmeyen etkilere neden olur.

Burun tıkalıyken ağızdan alınan nefes neticesinde akciğerlere polen partikülleri daha çok ulaşır. Bu durum alerjik astım olarak nitelendirilen nefes darlığını tetikleyebilir. Nefes darlığı görülen vakalarda kuru öksürük de meydana gelir.

Polenler ne zaman başlayıp biter?

Bitki ve ağaçlar türüne göre çok geniş bir zaman aralığında polen yayabilmektedir. Birçok türün bir arada yaşadığı ortamlarda yılın 12 ayı polenle karşılaşmak mümkündür, ancak bitkilerin polen üretimlerinin tavan yaptığı aylar vardır. Örneğin ısırgan otu yılın 6 ayı polen üretmesine karşın, en çok Haziran ve Temmuz aylarında polen yayar. Kızıl ağaç da benzer özellikler gösterip, yılın 6 ayı polen yayıp, en çok poleni Mart ayında yayar.

Ortalama verecek olursak, polenler en yoğun biçimde Mart, Nisan, Mayıs ve Haziran aylarında görülürler. Pek çok tür Haziran ayından itibaren etkinliğini azaltır veya durdurur. Ancak aşağıdaki tabloda da görüleceği üzere, yaz sonu ve sonbahar başlangıcında da etkin olan türler mevcuttur.

Polen Takvimi

Aşağıdaki tabloda Türkiye'de sık görülen bitki ve ağaç çeşitlerinin hangi aylarda düşük ve yüksek polen salınımı yaptığını görülebilir. Aynı tabloyu kullanarak, örneğin yazlığınıza dikeceğiniz ağaç ve bitkileri de seçebilirsiniz.