Kullanım sıklığına ve depolama şartlarına bağlı olarak, bisikletinizin temizlik sıklığına siz karar vermelisiniz. Bisikletiniz kirlendikçe yapacağınız temizlik sayesinde parçalara yapışan kum ve kirler sökülüp atılır, bu sayede parçaların verimli çalışmasını sağlayıp, kullanım sürelerini uzatmış olursunuz.
Bisiklet temizlik malzemelerinin birçoğu aslında yapı marketlerde, inşaat malzemeleri satan hırdavatçılarda kolaylıkla bulabileceğiniz gereçlerdir, ancak bu iş için özel üretilmiş malzemeler işinizi daha da kolaylaştıracaktır. İşinizi kolaylaştıracak malzemelerin başında gelen, bisiklet tamir ve bakımı için gerekli aletler yazısında en başta bahsettiğimiz tamir standı, sizi zahmetten kurtaracak ve daha etkin bir temizlik yapmanıza yarayacaktır. Tamir standı (diğer bilinen adıyla bisiklet standı) kullanmak; bisiklet sabitken pedalları çevirmek ve kadronun ulaşılması güç yerlerine erişmek için oldukça faydalı olur.
Özellikle dağ bisikletleri ve downhill bisikletler sıkça çamurlanır. Eğer sizin bisikletiniz de çamurluysa, ilk yapacağınız iş kaba kirin temizlenmesi olmalıdır. Bu işi yapmak için benzincilerde bulunan basınçlı yıkayıcıları kullanmanızı önermiyoruz. Yüksek basınçlı su göbeklere, fren tellerinin içine, varsa amortisör ve disk fren mekanizmalarının içine nüfus edecek; burada bulunan hassas parçaları kullanılmaz hale gelmesine neden olacaktır. Çamurlu bisikleti baştan ıslatmak, kir yumuşadıktan sonra su tutarak çamuru akıtmak yeterlidir.
Bir başka uyarıyı da deterjanlarla ilgili yapalım. Deterjanı disk fren, amortisör, zincir ve göbeklerden uzak tutmalısınız. Bu parçaların gözle görünmeyen yerlerine nüfus eden deterjanlar, bu bölgelerdeki yağı da söküp atacak, bisikletiniz pırıl pırıl olduğu halde, parçalar aşınmaya karşı korumasız kalacaktır. Birazdan bu bölgelerin nasıl temizlendiğine geleceğiz.
Bisikleti temizlerken yapacağınız muayene, ilerleyen zamanlarda meydana gelecek muhtemel sorunları erken tespit etmenize de yarar. Temizlik esnasında gözünüze çarpan bir kadro çatlağı, gevşek zincir, yerinden çıkmak üzere olan jant teli gibi problemleri tespit etme şansı sunacaktır.
Deterjan seçimi
Bisiklet için özel üretilmiş şampuanlar bulunsa da, fiyatı 2-3 bin euro'nun üstünde bir bisiklet sahibi değilseniz, bu tip pahalı şampuanları kullanmayı gereksiz buluyorum. Titiz biriyseniz, yerli üretim araba şampuanlarından veya konsantre halde satılan Sonax gibi bilindik markaların temizlik ürünlerinden faydalanabilirsiniz.
Muc-off gibi Amerikan firmalarının sulandırılmış formdaki şampuanları da ülkemizde satılıyor. Yaklaşık 50 gram konsantre şampuandan elde edilen (elbette işkembeden sallıyorum) 1 litrelik bu ürünler 3-4 yıkamada tükeniyor. Bu tip pahalı şampuanların en büyük olayı şu: bisikletin üzerindeki çıplak alüminyum parçaları karartmıyorlar.
Tercih sizin. Trek FX bisikletimi temizlemek için yıllardır Pril bulaşık deterjanı kullanıyorum. Hiçbir zararını görmedim.
Yukarıda da belirttiğim gibi, deterjanları mekanik parçalardan uzak tutmalısınız. Örneğin zincire deterjan uygulamanız halinde, deterjanlı su baklaların altına sızıyor, yağlı kalması gereken bu oynak bölümlerdeki yağ sökülüp atıldığı için, temizlikten sonra zinciriniz hem ses yapıyor hem de hızla aşınıyor. Zincir, göbek, disk fren gibi mekanik parçaların deterjanla temas etmemesine özen gösterin. Şayet bu bölümler deterjana maruz kaldıysa, mekanik parçaların yağlı olduğuna emin olduktan sonra sürüş yapın.
Yardımcı malzemeler
Fırça, sünger gibi malzemeleri yazının başında da belirttiğim gibi hırdavatçılardan temin edebilirsiniz. Kaset arasında birikmiş kirleri temizlemek için silah temizleme çubuklarından (harbi), sert bulaşık fırçalarından ve hatta tuvalet fırçalarından bile yararlanabilirsiniz. Bu olay tamamen sizin yaratıcılığınıza kalmış. Tüm bunların yanı sıra, bisiklet temizliğini gerçekten çok kolaylaştıran birkaç basit özel üründen bahsetmeden edemeyeceğim.
Sünger
Kadronun çizilmesi gibi bir kaygınız varsa sert fırça kullanmayın. Süngeri kadro, gidon ve jant temizlerken kullanacaksınız. Bulaşık süngerlerinin kadrodaki boyayı çizeceğini unutmayın.
Bisiklet için en ideal sünger, İnternet'te “oto yıkama süngeri” olarak bulabileceğiniz yumuşak süngerlerdir. Mikrofiber süngeler de işinize yarayabilir.
Fırçalar
Yukarıda da ifade ettiğim gibi, piyasadan ucuza temin edeceğiniz fırçalarla da temizlik yapabilirsiniz. “Yok arkadaş, ben bu işi hakkıyla yapacağım” derseniz, önünüzde iki seçeneğiniz var.
İlk seçenek yukarıdaki gibi, bisiklet temizliği alanında uzmanlaşmış bir firmanın fırça setini satın almak. Yukarıdaki Muc-Off 5'li fırça setinin Türkiye satış fiyatı yaklaşık 45 dolar.
İkinci seçenek hepimizin kurtarıcısı Aliexpress. Zincir temizlik fırçası, zincir temizleme aparatı, detay fırça, tekerlek fırçası, dişli kazıyıcı, dişli fırçası, temizlik eldiveni ve mikrofiber süngerden oluşan yukarıdaki set yalnızca 17 dolar. Satın almak için tıklayın.
Zincir temizleme aparatı
Ne yaparsanız yapın, kirli bir zinciri bu aparat kadar detaylı ve kolay temizleyen başka bir çözüm yok. İçine gazyağı, motorin veya deterjan damlatarak pedalı çevirmek suretiyle, zinciri çıkarmadan temizliyorsunuz.
Zinciri temizledikten sonra kuru veya ıslak tip bisiklet zincir yağıyla yağlamayı unutmayın. Şayet deterjan kullandıysanız (önermiyorum) zinciri mutlaka suyla durulayın. Durulama yapmadığınız taktirde, deterjan kalıntıları eklediğiniz yağı çok çabuk bozacaktır. Baklaların iç kısmına da yağın nüfus ettiğinden emin olun.
Zincir temizliği için gazyağı, motorin veya deterjan kullanmıyorum. Otomobiller için satılan “fren balata temizleme spreyi” bu iş için ideal çözüm. Fiyatları 7 ila 30 TL arasında değişen bu spreyleri disk frenlerinizi temizlemek için de kullanabilirsiniz.