Aynı dış ortam koşullarını paylaşan bazı insanlar daha az, bazıları da çok üşür. Pehlivan yapılı, iri yarı bir adam soğukta tir tir titrerken, normal vücut ölçülerine sahip bir başkası hiç üşümeyebilir. Soğuk havalarda üşümeyi etkileyen unsurlar şunlardır. Bunlar, yaş, cinsiyet, kilo, metabolik bozukluklar, damar hastalıkları ve giyim kuşamdır.
Dağcılığın tarihi, kuşkusuz aynı zamanda dağcılık kazalarının hatta felaketlerinin de tarihidir. Her biri kendi içinde birer trajedi olan bu kazaların/felaketlerin tartışmasız en çok konuşulanı, üzerinde en fazla spekülasyon yapılanı ve gündemden düşmeyeni 2 şubat 1959 yılında yaşanan Dyatlov geçidi faciasıdır. Dokuz dağcının hayatına mal olan bu kaza 60 yıldan uzun süredir konuşulmaya ve üzerine teoriler üretilmeye devam etmektedir. Bu yazıda da önce yaşananlar, ardından teoriler kısaca anlatılacak ardından kişisel yorumuma yer verilecektir.
Yaygın inanışın aksine, don yanığı, yalnızca kararan doku kaybı olan el ve ayak parmaklarından ibaret değildir. Genellikle, yavaşça ilerleyen his kaybı ve deride olası bir beyazlama ile başlar, bu aşamada sorunun telafisi hala mümkündür.
Dağlarda, özellikle de kış koşullarında hidrasyon veya yeterli su tüketimi çok önemlidir. Yüzde 10’luk bir dehidrasyon termal kontrolde yüzde 30-40’lık bir azalmaya neden olmaktadır. Su gereksinimlerimiz 800-1000 ml idrar, 100 ml dışkı için ve 600-1000 ml de ciltte ve ciğerlerde oluşan farkına varılmayan kayıptan dolayı günlük toplam olarak 1500 ml’dir.
Kondüksiyon ısının bir cisimden diğer cisme doğrudan iletimidir. İnsandan kondüksiyonla ısı kaybı, genellikle, vücuttan ısının soğuk bir yüzeye, soğuk yere veya suya doğrudan iletimidir. Kondüksiyonla meydana gelen ısı kaybını önlemenin tek yolu izolasyondur.
Vücudumuzun en önemli görevi iç sıcaklığımızı 37 derece civarında sabitlemektir. 25 dereceden daha düşük dış ortam veya çevre sıcaklığı, eğer fiziksel veya zihinsel bir tepki vermez isek, çıplak bir insanın iç sıcaklığının düşmesine neden olur.
Hamilelere genelde yorulmamalarını, hareket etmemelerini telkin ederiz. Hareketsiz geçen hamilelik süreci hem doğumu zorlaştırıyor hem de anne ve bebeğin gelişimini olumsuz etkiliyor.
Üç katman giyim sistemi yüzyıllardır kaşifler, avcılar ve soğuk bölgelerde yaşayan topluluklar tarafından kullanılmaktadır. Eskimoların bir sözü vardır “Terlemek ölüm demektir.” Soğuk havalarda terlediğimizde giysilerimiz ıslanır. Islak giysiler çekirdek vücut ısımızın hızla soğumasına neden olur.
Wind chill gerçek bir soğukluk ölçüsü değildir. Temelde rüzgarın hissedilen ısıya etkisi hesaplanır. Hareket eden hava, vücudun duran havaya kıyasla daha fazla ısı kaybetmesine yol açar.
İrtifa kazandıkça, yani deniz seviyesinden uzaklaştıkça dış ortamdaki atmosferik basınç düşer. Maruz kaldığımız radyasyon miktarı artar. Soluduğumuz oksijen miktarı azalır. Sıcaklık düşer. Bunlar yüksek irtifanın en belirgin dört etkisidir.