Yıldırımdan Korunmanın Yolları

Yüksek irtifada, sahil bölgelerine kıyasla beş kat daha fazla şimşek fırtınası görülmektedir. Öğleden sonraki birkaç saat, yıldırım tehlikesi açısından en tehlikeli zamanlardır.

Tepenizde bulut kümesi bulunmasa bile, yıldırımlar 5-6 kilometre uzağa düşebilmektedirler. Bu nedenle üstünüzde bulut olmasa bile yıldırım tehlikesi altında olabilirsiniz.

Yıldırım
Colorado'da Needle Dağlarına düşen yıldırım. Foto: Jack Braurer

Şimşek fırtınaları cephe geçmesi veya dağ yamaçlarıyla havanın hızla sürtünmesi sonucu ısınmasıyla oluşur. Hava ısınınca yükselme eğilimine girer. Yukarıdaki atmosfer yeterince soğuksa, hava yükselmeye devam eder ve hava kütlesi şimşek fırtınalarına yol açar. Vakit bulduğunuzda yüksek irtifanın etkilerini okumanızı öneririm.

Yıldırımdan nasıl korunmalıyız?

Yıldırım üzerinize doğrudan düşebilir, öncelikle düştüğü yerden sıçrayarak düşebilir, yıldırımın düştüğü cismi tutmakla etkisine maruz kalınabilir, yerden veya yakınınızdaki herhangi bir cisimden akım akması olabilir veya yakına düşen yıldırım sonucunda travma yaşanabilir.

yıldırım yarası
Bacak bölgesinde yıldırım yanığı

Yıldırım düşmesinin en tehlikeli etkisi kalbin durmasıdır. Yıldırım bir insana düştüğünde müdahale için beklenmemelidir. Yıldırım düştükten sonra kazazede yardım ekipleri için hiçbir elektriksel tehlike taşımaz.

Kazazedenin ağız yolunun açık, nefes ve dolaşımının yerinde olduğunun kontrol edilmesi gereklidir. Bu işlevler görülmezse nefes alma yoksa suni teneffüs yaptırılmalı, nefes alma ve kalp atışına dair belirti yoksa suni solunuma ek olarak kalp masajı yapılmalıdır. Kazazede acil bir biçimde donanımlı bir hastaneye götürülmelidir.

Yıldırım sonucu yanıklar oluşabilir. Bu tip yanıklar genelde birkaç saat sonra ortaya çıkar. Yanıklar dışında göz ve kulak hasarları da olasıdır.

Yıldırım yanığı
Aynı yanık izi farklı bir açıdan

Yıldırım riskinden kaçınmak amacıyla, geziden önce hava durumunu araştırarak riskli durumlarda tırmanışı erteleyebilirsiniz. Yıldırım fırtınasına açıkta yakalanırsanız, öncelikle sığınacak kuru bir yer arayın. Ne yazık ki çadırlar yıldırımdan korunmak için iyi bir sığınak değildir. Aluminyum çubuklar yıldırım çeken aksamlardır. Çadır içindeyken metal objelerden ve ıslak malzemelerden uzak durun.

yıldırım ağır yanık
Yıldırım düşmesi sonucu vücudunun %11'i ağır derecede yanan bir hasta

Yıldırıma açıkta yakalandığınızda üzerinizdeki tüm metal objelerden acil bir biçimde kurtulun. Bunları bıraktıktan sonra uzaklaşın. Ayağınızda krampon varsa mutlaka çıkarın. Tek duran yalnız ağaçlar, sırt üzerleri, yangın kuleleri gibi yerlerden kaçının. Açık bir alanın tam ortasında dikilmeyin; alandaki en uzun cisim olduğunuz için yıldırımı çekebilirsiniz.  Ormanlık bir arazideyseniz, daha küçük ağaçlar ve çalılıklar arasındaki kuru yerlerde çömelip fırtınanın geçmesini bekleyin. Yanınızda çantanız varsa, çantanın üzerinde ayaklarınız yere değmeyecek şekilde oturmak, sizi yerden akacak elektrikten koruyabilir.

Biraz daha detaylı anlatmak gerekirse;

Hava durumu tahminlerinde şimşek fırtınası görüldüğünde

  • Dar vadi ve kulvarlarda tırmanmayın, kamp yapmayın.
  • Açıklık, yüksek yerlerde tırmanmayı ve yürümeyi düşünmeyin.
  • Ufak bulutların hızlı bir şekilde yükselmesine dikkat edin; bu yaklaşan bir yıldırım fırtınasının habercisi olabilir.

Yıldırım fırtınasına yakalandığınızda

  • Sulak alanlardan uzaklaşın.
  • Açık bir vadi veya çayırlık bir alandaysanız derhal alçalın.
  • Saçlarınız dikilir ve elektriklenme hissederseniz derhal oradan uzaklaşın.
  • Açık arazide, özellikle tek başına duran ağaçların altına girmeyin.
  • Zirve veya kayaların sivri noktalarının yanında veya üstünde durmayın.
  • Bütün metal malzemelerden kurtulun, kendinizden uzak tutun.
  • Cep telefonu yıldırım çeker. Kesinlikle kapalı tutun. Yıldırım fırtınasında cep telefonunu kapalı olsa dahi yanınızdan uzaklaştırın.
  • Mümkünse kendinizi yerden yalıtın. Metal çerçevesiz bir çanta veya matın üzerine oturun.
  • Çömelin.
  • Yere uzanmayın.

İlginizi Çekebilecek Yazılar:

“Yıldırımdan Korunmanın Yolları” üzerine 5 yorum

    • elbette çadırın içinde kuru biçimde, matın üzerinde oturur vaziyette olmanın avantajı vardır. Ancak, çadırın pollerinden veya çevredeki metal objelerden yıldırım sekmesi şeklinde yaralanmak da mümkün. Bir de yıldırım havadan yere doğru değil, yerden havaya doğru oluşan bir şey.

      Yanıtla
  1. parkurda başıma gelebilecek birçok şeyi önceden düşünüyorum fakat ne yalan söyleyeyim yıldırım fırtınası tarafından çarpılacağım hiç aklıma gelmemişti 😀 teşekkür ederim
    bide şunu sormak istiyorum her yağmurlu zamanda yıldırım düşmesi mümkünmüdür?

    Yanıtla

Yorum yapın