Ellerinizi soğuktan korumanın yolları – Kış Dağcılığında Eldiven kullanımı

Kış dağcılığı artan zorluklar ile birlikte heyecan verici pek çok sürpriz barındırmaktadır. Ancak kış dağcılığı sunduğu heyecan ve maceranın yanı sıra pek çok tehlike de barındırır. En yaygın ve en büyük tehlike soğuktur. Şiddetli soğuğa maruz kalmak en başta hipotermi hastalığı olmak üzere, uzuvların donması ve ölüm gibi riskler içerir. Kış dağcılığı yapmayı göze almış her dağcı soğuk havalarda mücadele edeceği tehlikeleri bilmeli ve gereken uygun önlemleri almalıdır. Bu arada unutulmamalıdır, soğuk ve uv ışınlarına korumasız biçimde maruz bırakılan gözlerde, kar körlüğü başta olmak üzere, geçici ve kalıcı yaralanmalar meydana gelebilir.

Elleriniz Üşüyor mu?

Elleriniz ve parmaklarınız vücut üzerindeki soğuğa karşı en hassas uzuvlardır. Giysilerinizi katmanlar halinde giymeniz, dondurucu soğuklara ve sert rüzgarlara karşı dirençli uygun kıyafetler kullanmanız durumunda, vücudunuzun çekirdek ısısı sizi sıcak ve rahat tutacaktır. Ancak ellerinizi donmaktan korumak için biraz daha çaba sarf etmek zorundasınız.

Elleriniz gövdenizden uzak uzuvlardır. Kan dolaşımı bu bölgede bacaklarınıza göre daha azdır. Ayaklar için de aynısı söylenebilir fakat ayaklarımızı yün çoraplarla, kaliteli botlarla koruyabiliriz. Ayaklarımızı soğuğa direkt olarak yalnızca çoraplarımızı değiştirmek istediğimizde maruz bırakırız.

Örneğin ceketimizin fermuarlarını açıp-kapamak, çantamızı açmak, botların bağcıklarını  ve kramponları bağlamak istediğimizde ellerimizi eldivenlerden çıkartırız ve hava koşullarına bağlı olarak çok kısa bir süre içinde ellerimiz eldivenleri tekrar takamayacak hale gelebilir.

Dağcılıkta Eldiven Sistemi

Ellerinizi kısa süreli olsa da doğrudan soğuğa maruz bırakmamalısınız. Bunu nasıl başarabiliriz? Oldukça sert bir havada botlarımızın bağı çözüldü veya çantamızdan bir şey çıkaracağız. Belki de kramponlarımız gevşedi; sıkılaştırmamız gerekiyor.

Elbette hantal eldivenlerle bu gibi işler yapmamız mümkün değil. Peki ne yapalım ? Dağcılıkta giyim 3 katman sistemini hatırlayalım. Ne yapıyorduk ? Kat kat giyiniyorduk. Terledikçe katları azaltmamız, üşüdükçe artırmamız mümkündü.

Uygun eldiven sistemi nasıl oluşturulur?

Ne kadar pahalı, en son teknoloji bir eldiven alırsanız alın, yüksek irtifada, aşırı soğuk ve rüzgarlı havada tek başına bir işe yaramayacaktır.

Hava koşullarına bağlı olarak, iç eldiven kullanmanız gerekebilir. İç eldiven sayesinde, dış eldiveni çıkarmanız gerektiğinde (fermuar açma-kapama, bağcıkların veya kramponun bağlanması, vs.) elleriniz ve parmaklarınız rüzgar ve soğuğa karşı az da olsa korunacak, daha az ısı kaybı yaşayacaksınız ve böylece ekstra zaman kazanacaksınız.

İç Eldiven (Liner)

İç eldiven kalın eldivenin altına giyilen, ince ve streç yapıda, eldiveni çıkarmak zorunda kaldığınızda cildinizi soğuğa direkt maruz kalmaktan koruyan bir eldiven çeşididir. Bu eldivenle ayakkabılarınızı bağlayabilir, çözülen kramponunuzu sıkılaştırabilir, fermuarlarınızı açıp kapayabilir, kalın eldivenle yapamadığınız birçok işi yapabilirsiniz.

Dış eldivenle birlikte iç eldiven de giydiğinizde soğuktan daha az etkileneceksiniz.

İç eldivenin sizi terletmeyecek ve teri tutmayacak özellikte olması gerekmektedir. Pamuklu iç eldiven kullanmamalısınız. Dış eldiveni çıkarıp pamuklu iç eldivenle (örn. bandocu eldiveni) krampon bağladığınızda eriyen karlar pamuklu kumaş tarafından hızla emilecektir.

Dış Eldiven

Üst katman eldivenlerdir. 5 parmak ve tek parmak olmak üzere iki yaygın çeşidi bulunur.. Bazı firmalar 3 parmak modeller de üretmektedir.

Kaliteli eldivenler sentetik kumaşla birlikte ve gerçek deri kullanılarak imal edilirler. Su geçirmez ve nefes alabilir özellikte olmalıdırlar. İyi nefes almayan bir eldiven kullandığınızda içeride biriken ter buharı ıslaklığa sebep olur, böylece ellerinizde 20 kat daha hızlı ısı kaybı yaşarsınız.

 5 Parmak Eldiven

En yaygın kullanılan, hareket kabiliyetini en az engelleyen eldiven tipidir.  Parmaklar bir arada olmayıp birbirlerini ısıtamadığı için, yalıtım özellikleri tek parmak eldivenlerden daha azdır.

5 parmak eldivenleri dağ faaliyetlerinizin dışında kayak yaparken ve günlük olarak şehir içinde rahatlıkla kullanabilirsiniz.

Tek Parmak Eldiven

Yüksek irtifa ve aşırı soğuk ortamlarda tercih edilirler. Hareket kabiliyetini sınırlandırırlar.

Baş parmak hariç diğer parmaklar birbiri ile temas ettiğinden ötürü, parmaklar birbirlerine temas ederek ısınır. Bu ısı artışı başta olumlu gibi görünse de uzun süreli kullanımda ciddi ölçüde terlemeye sebep olur. Bu sebepten kaliteli, nefes alabilir eldiven seçimi çok önemlidir. En kaliteli eldiveni dahi geceden tulumun içinde ters düz edip kurutmak gerekebilir.

Maliyetleri daha fazla deri ve yalıtım malzemesi kullanıldığı için 5 parmak eldivenlere göre fazladır.

Hangi tip eldiven tercih etmeli ?

Outdoor Mağazaları birçok yeni başlayan dağcıya tek parmak eldiven önermektedir.  Aralık-Mart ayları arasında ciddi yüksek irtifa faaliyetleri yapmayacaksanız (örneğin Ağrı kış) başlangıcı tek parmak eldiven satın alarak yapmayın. Tek parmak eldiven yeni başlayanların kış dağcılığından soğumasına bile sebep olabilir. Kazma tutarken problem yaşarsınız, su içmek istersiniz şişeyi tutamazsınız, cebinizden bir şey çıkarmanız gerekir uğraştırır… Uzun lafın kısası; ilk kış dağcılık eldiveninizi mutlaka 5 parmak alın. Nispeten uygun fiyatlara kış dağcılığına uygun 5 parmak eldivenler bulabilirsiniz.

Tek parmak eldiveni mümkünse bir arkadaşınızdan ödünç alarak satın almadan önce faaliyette deneyin. Muhtemelen satın almaktan vazgeçeceksiniz. Eğer çok ciddi soğuğa maruz kalacağınız tırmanışlar yapmayacaksanız satın almayın.