Gore-tex nedir?

Mazisi oldukça eski olan Gore-Tex, sportif giyim malzemelerinin yanı sıra, sağlık ve endüstriyel alanlarda da oldukça geniş bir kullanıma sahip bir çeşit zardır. Bugünkü yazımızda Gore-tex nedir, birlikte inceliyoruz.

Gore-tex su geçirmez ve nefes alabilen bir membran (zar) çeşididir. The North Face, Marmot, Mammut, Arc Teryx, Patagonia, Bestard, Chiruca gibi firmalar Gore firmasından satın aldıkları membranlı kumaşları kendi ürünleri ile birleştirip kullanırlar.  Bazı durumlarda firmalar kendi dokuttukları kumaşları gore-tex membran ile birleştirilmesi için Gore'a gönderirler. Kimi firmalar Gore'dan yalnızca membran satın alıp laminasyon işlemini kendileri yaparlar. Örneğin Marmot teknik ceket aldığınızda bu ürünün kesimi, dikimi, kumaşı Marmot tarafından yapılmıştır. Yalnızca montta kullanılan Gore-tex katmanı Gore firması tarafından tedarik edilmektedir. Bu durum diğer tüm marka ve ürünler için geçerlidir.

Gore-tex Tarihçesi

Gore-tex markası Wilbert Gore ve eşi Vieve Gore'un 1958 yılında kurmuş oldukları Gore firması tarafından tescillenmiştir.

Bill Gore ve Vieve Gore
Bill Gore ve Vieve Gore

Wilbert Gore Dupont firmasında 16 yıl boyunca çeşitli teknik pozisyonlarda çalışmıştır. Wilbert Gore'un yalıtım konusundaki tecrübesi Dupont'ta çalıştığı yıllar içinde artmış ve sonunda kendi firmasını kurmaya karar vermiştir.

Wilbert ve Vieve Gore çiftinin oğulları Robert Gore'un da firmaya katılmasıyla, firma bugün bilinen şeklini almaya başlamıştır.

1969 yılında Robert Gore bugün kullandığımız Gore-tex'i icat etmiş, 1976 (Patent No 3953566)  ve 1980 (Patent No 4187390) yılında aldığı patentlerle Gore-tex'i koruma altına almıştır.

Gore-tex Tasarım

Gore-tex yapımında kullanılan malzemeler temel olarak termo-mekanik yöntemlerle genişletilmiş politetrafluroetilen (PTFE) ve diğer fluropolimer bazlı ürünlerdir. Gore-tex'in uygulama alanları çok geniştir. Bunlar arasında yüksek performanslı kumaşlar, medikal implantlar, filtreler, kablo yalıtımları ve en çok bilinen şekliyle doğa sporlarında kullandığımız nefes alabilir/su geçirmez astarlar bulunmaktadır.

Aşağıdaki video'da gore-tex'in çalışma prensibi görülebilir.

En basit şekliyle su geçirmez bir yağmur giysisi iki katmandan oluşmaktadır. Dış katman genelde naylon veya polyesterden imal edilmiştir. İç katman ise poliüretandan imal edilmiştir. Bu katman su geçirmezlik sağlar. Giysi bu şekliyle su geçirmezlik sağlasa da, kumaş nefes alamadığı için vücuttan atılan ter içeride ıslanma yapacağından neticede gene ıslanırsınız.

Gore-tex kumaşlarda poliüretan veya pvc yerine nefes alabilir gözeneklere sahip, fluropolimer (teflon) kaplamalı ince bir tabaka film kumaşla lamine edilmek suretiyle birleştirilmiştir. Bu sayede kumaş hem su geçirmez, hem de içeride biriken ter buharını dışarı atabilen özelliğe sahip olmaktadır.  Gore-tex'de kullanılan membran üzerinde her santimetre karede 1.4 milyon gözenek bulunmaktadır. Bu gözenekler su damlasının 1/20000 katı küçüktür. Bu sayede ter buharı kumaştan dışarı atılabilirken, su içeri girmez.

Gore-tex kullanırken dikkat edilecekler

Gore-tex su geçirir mi? Hayır. Gore-tex delinmedikçe, yırtılmadıkça su geçirmez.  Peki öyleyse neden Gore-tex ayakkabı ve montlarınız su alıyor?

goretex katmanlarGore-tex kumaşlar genelde 3 katmandan oluşur. En üst katman naylon veya polyesterden imal edilir. Bu katman sizi soğuktan, rüzgardan ve yağmur gibi dış etkenlerden korur. Orta katmanda Gore-tex membran bulunur. Bu kısım en üst katmandan su geçmesi halinde bariyer görevi görür ve terlediğinizde teri dışarı atmanızı sağlar. En alt katman ise ortadaki Gore-tex katmanı koruyan astardır. Bu astarda teri tutmayan, ter buharını hızlı bir şekilde üst katmanlara transfer eden kumaşlar kullanılır.

Peki neden Gore-tex içinde ıslanıyoruz?

Yukarıda bahsettiğimiz gibi Gore-tex delinmedikçe, yırtılmadıkça su geçirmez. En üst katmanda suyu iten kimyasallar kullanılmıştır. Gore-tex ürünü kullandıkça, yıkadıkça bu katman su iticilik özelliğini yavaş yavaş yitirir. Yeni satın aldığınız Gore-tex montunuza su değdiğinde, su boncuklanıp monttan kayar gider. Fakat bir süre sonra veya 3-4 yıkamadan sonra aynı şekilde su kayıp akmaz. Polyester kumaş suyu çekip alttaki Gore-tex membranın su ile kaplanmasına sebep olur. Bu membran su geçirmezlik görevini görmeye devam eder, fakat bu sefer teri dışarı atamaz.

Ter içeride kaldıkça birikir ve yavaş yavaş kendi terimizle ıslanmaya başlarız. 8 saatlik bir yürüyüşün ardından içimiz, ayaklarımız sırılsıklam olur ve bu sefer ürünü suçlamaya başlarız.

Nikwax Goretex
Nikwax'ın Gore-tex ürünler için geliştirdiği su iticiliği tazeleyen kimyasal.

Gore-tex ve diğer tüm outdoor ürünlerinde su geçirmezlik/nefes alabilirlik özelliklerini sağlamak için satın aldığımız ürünlere düzenli bakım yapmalıyız.

Her faaliyetten sonra gore-tex botlarımızı ılık suda nazikçe kirlerinden arındırmalı, oda sıcaklığında kurumalarını sağlamalı, ardından çeşitli kaliteli kimyasallarla dış katmanlarına su iticilik özelliğini tekrar kazandırmalıyız.

Gore-tex mont ve ceketlerimizi yıkama talimatlarına uyarak, yalnızca bu iş için üretilmiş kaliteli Nikwax benzeri deterjanlarla düşük sıcaklıkta, az devirde yıkamalı ve oda sıcaklığında kurutmalıyız.

Bot bakımı nasıl yapılır yazısında bot bakımı ve Nikwax gibi kimyasalların uygulanmaları hakkında bilgi alabilirsiniz.

Gore-tex'in diğer kullanım alanları

Gore-tex endüstriyel filtre sistemlerinde, kablo yalıtımlarında, uzay araçlarında ve en önemlisi sağlık alanında sıkça kullanılmaktadır.

Örneğin kalbi dışarıda doğmuş bebekler gore-tex sayesinde yaşama imkanı bulabilmekte, ağır lokal yanıklarda vücut gore-tex ile kaplanmak suretiyle yapay bir cilt oluşturulabilmekte, diş etlerinin tahrip olduğu durumlarda diş eti gore-tex ile kaplanabilmektedir.


İlginizi Çekebilecek Yazılar:

“Gore-tex nedir?” üzerine 9 yorum

  1. Merhaba “Norrona” marka teknik ceket etiketinde
    “made in turkey”
    yazıyordu. Buna sahte diyebilirmiyiz. ?
    Teşekkür ederim.

    Yanıtla
  2. Ben bukadar berbat bir sistem görmedim
    Arkadaş ürün sipariş ediyorum, ürün bilgilerini teyit için müşteri temsilciniz arıyor buna rağmen alakasız ürün geliyor iade ediyorum kargoya ,para iadesini talep ediyorum muhattap bulamıyorum karşımda
    8 kasım mesai bitimime kadar ücret iadesi gerçekleşmediği takdirde mahkemeye suç diyurusunda bulunacağım bilginiz olsun.
    5497864908 arayın beni

    Yanıtla
  3. Merhaba gore-tex the North Face marka bir outdoor montum var.çok severek giyiyorum.ancak biraz dar geliyor.bu kumaş cinsini genişletmemin en iyi yolu ne yapmak olur sizce?
    teşekkürler
    Tarık Gül

    Yanıtla
  4. Ben gorotex marka bot aldım 1 ay oluyor çok beğendim spor ve su geçirmez ozelligi harika lakin çok sert ve bir saatlik yürüyüsten sonra ayagimdan çıkarmak istiyorum ayak bileklerimi çok ağırtiyor ve ayak tabanı, parmaklar uyusmaya başlıyor garantili ama garanti kapsamına girmiyorMuş benim şikayetlerim. öylece rafa kaldırdım iki sefer giydim 570 tl para verdim bir daha asla bildiğim markadan Şaşmammm..

    Yanıtla
  5. bence yazdığınız bilgileri bir daha gözden geçirmenizde fayda var. bayağı bir yanlış bilgi var

    1 gore firması sadece kumaş üretmez bunu bir paket halinde satar. yapıştırma makinesi seal bantları vb. gibi. yani gore firmasından 5 mt kumaş alayım bunu benim Çin den getirdiğim kumaşla harmanlayayım gibi bir şansınız yoktur. zaten Gore ile anlaşma yaptığınız (200 300 sayfalık bir anlaşmadan bahsediyoruz) zaman böyle bir şeyi yapamazsınız. ancak hem gore hem de bla bla tex üretebilirsiniz. gore 3 adet lisansı vardır. 1 model çıkartıp üretme ( her ürün bittikten sonra numuneler gore firmasından onaylandıktan sonra satışa çıkabilir) keza bunda bile satış yapacağını piyasa için gore dan izin alman gerekir yani ben Türkiye de üreteyim ucuza İngiltere ye satayım yapamazsınız. 2 fason üretme lisansı başka firmaların onaylanmış ürünlerinin imal etme 3 askeri amaçla ürün üretme bunun dışında son zamanlar koşu ve bisiklet için üretme linsası da çıkmış ama o konuda çok bilgim yok.
    sonuç olarak gore firmasının hak edip, etmediği tartışmalı da olsa piyasanın lideridir. ve dünya da sayılı firma üretim lisansı alabilir. saygılar

    Yanıtla
    • merhaba, askeri amaçlı goretex kullanan israil firmasına kumaş dokuyan bir bursa firmasında çalıştım. işleyiş kurallarını az da olsa biliyorum. gore firması yalnızca membran üretiyor.Kumaş üretimleri yoktur. kumaşı siz temin edip onlara veya akredite firmalara lamine ettirirsiniz. ayrıca film şeklinde membran satın alıp istediğiniz kumaşa kendiniz de lamine edebilirsiniz. Elbette 5 metre sipariş verme şansınız yok, milyon dolarlık rakamlarda bu şartlar sağlanıyor. biz askeri amaçlı kullanılan kumaşlara gore membranı lamine ettiriyorduk.
      sertifika şartları ağır ancak bu ağır şartlar “guaranteed to keep you dry” etiketli, goretex logolu ürünlerde geçerli. piyasadaki goretex ürünleri dikkatle incelerseniz her üründe bu etiketin olmadığını göreceksiniz.
      Gore firmasını bu kadar gözünüzde büyütmeyin. Satış ekipleri var. Yüksek miktarda ürün alacaksanız kuralları esnetebiliyorlar. Günümüz ekonomisinde, üstelik alternatifler varken başka nasıl ayakta kalabilirler ki.
      ” W.L. Gore doesn’t actually produce the outer or “face” fabrics (only the membrane), but is highly selective about which they choose to work with and subject potential samples to an array of tests before deciding to use them. The job of bonding the membranes and linings to face fabrics is performed in one of W.L. Gore’s facilities on several continents.”
      Türkiye’de gore membranlara laminasyon yapacak şekilde akredite edilmiş iki firma var.
      Gore-tex.com’da FAQ okuyarak değil endüstride çalışan biri olarak konuşuyorum.

      Yanıtla

Yorum yapın