Corona virüs vakalarının Avrupa'ya sıçramasının ardından yabancı basını düzenli biçimde takip etmeye başladım. İtalya'da yaşanan kaos durumun ciddiyetini kavramamı sağladı. 10 Mart'ta ülkemizde tespit edilen ilk vakanın ardından birçok insan gibi ben de panikledim.
7 Mart'tan itibaren iki kere semt pazarı, birkaç defa süper market ziyareti dışında dışarıyla hiçbir temasım olmadı. Dışarıdan eve döndüğümde ilk önce bahçede elimi yıkıyorum. İçeri girmeden önce dış kapıda üzerimde sadece iç çamaşırı kalacak şekilde soyunup çamaşırları makineye atıyorum. Hemen el yüz yıkıyor, ardından banyo yapıyorum. Bütün üst baş 90 derece ısıda yıkanıyor. Köyde müstakil bir evde yaşadığım için gelen giden de yok. Portakal bahçesinin içinde izole bir hayat sürdürüyorum. Yani özet olarak karantinanın feriştahını uyguluyorum. Tüm bunlara rağmen bünyemde coronavirüs (COVID-19) taşıdığım şüphesinden bir türlü kurtulamadım.
Coronavirüs nedir?
1960'lı yıllarda keşfedilen coronavirüsler kuş ve memeli hayvanlar arasında yaygın bir tür virüs ailesidir. SARS, MERS ve yeni korona virüs (COVID-19) gibi türleri ise hayvandan insana geçip, yaşanan mutasyonlar sonucunda insandan insana da bulaşmaktadır.
Dünyayı çok kısa sürede allak bullak eden COVID-19 ise solunum ve temas yoluyla yayıldığı için, başta önüne çıkan ilk organ olan akciğeri etkilemekte (diğer organlara da sıçradığı biliniyor), akciğeri işlevsiz bırakıp bazı vakalarda ölüme neden olmaktadır. Aslına bakarsanız ölüme neden olan şey doğrudan virüsün kendisi değil. Bağışıklık sistemimiz virüs ile savaşmaya çalışıyor, ancak virüs bağışıklık sistemimizi şaşırttığı için, bağışıklık sistemimiz sağlıklı-sağlıksız ayrımı yapmadan tüm hücrelere saldırıp, sağlıklı hücrelerin de ölümüne neden oluyor.
Arkadaşlar, sağlıkla ilgili bilgilerim genel kültür düzeyindedir. Uzman olmadığım bir konuda yazma cehaletini gösterdim, lütfen siz de bunları kesin bilgi olarak değerlendirip cehaleti ikiye katlamayın. Yazının başlıca amacı hastalık hastalarına, art arda gelen haberlerle panikleyenlere, kendinde coronavirüs olduğu şüphesine kapılıp çaresizce kıvrananlara fikir vermektir.
İnternet aleminde corona virüsü anlatan en iyi videoyu aşağıya ekliyorum. İngilizce bilmiyorsanız alt yazıları açıp izleyebilirsiniz.
Coronavirüs semptomları ve anksiyete bozukluğu ilişkisi
Kaygının psişik sorun haline gelmesine, kişinin günlük hayatını etkilemesine anksiyete bozukluğu denir. Anksiyete bozukluğu yaşayanlarda sıkça görülen rahatsızlık ve şikayetler neler, corona virüs semptomlarıyla aralarındaki benzerlikler hangileri görelim.
Nefes darlığı
Anksiyeteye bağlı nefes açlığı da olarak bilinen nefes darlığı, eskisi gibi doya doya nefes alamamak ve göğüste baskı hissine kapılmanız ile kendini gösterir. Endişe, korku, huzursuzluk ve belirsizlik yaşadığımız, üstelik bir de yetkili isimlerden birbirleriyle çelişen ifadeler duyduğumuz bu günlerde (televizyon programlarında demeç veren doktorları kastediyorum), bu tehlikeli hastalığın semptomları arasında gösterilen nefes darlığı yaşamaya başladıysanız, coronavirüs kaptığınız düşüncesine kapılıp daha da paniklemenizi önermiyorum.
Kaygıya bağlı oluşan nefes darlığı ruhsal etkilerle sınırlı olmayıp, fizyolojik etkileri de vardır. Beyniniz nefes alamadığınızı düşünüp akciğerlerinize bronşlarınızı genişletme komutu gönderir. Bu da nefes darlığını arttırır. Normal şartlarda kaygıyı oluşturan nedenler ortadan kalktığında, nefes darlığı da kendiliğinden geçecektir.
Boğazda yumru hissi
Boğazda bir kitle oluştuğu hissine kapıldıysanız, bunun da nedeni psikolojik olabilir. Yutkunurken bir sıkıntınız yoksa, boğazınızda sürekli olarak bir yumruğun bulunduğundan yakınıyorsanız, anksiyete bozukluğu olan bireylerde görülen globus histericus olarak adlandırılmış bir tür anksiyete bozukluğu yaşıyor olabilirsiniz.
Kuru öksürük
Anksiyete ve depresyon durumlarında kuru öksürüğe sıkça rastlanır. Öksürüğü tetikleyen başlıca nedenler, yukarıda ifade edilen nefes darlığı ve boğazda yumru hissidir. Psikojenik ve Psikolojik öksürük olarak adlandırılır. Depresyona giren kişilerde daha çok görülür.
Yorgunluk/Halsizlik – Baş ağrısı – Kas ağrıları – Sıcak Basması
Yaygın anksiyete bozukluğu (YAB) yaşayan kişilerde fiziksel bir hastalık yaşarmışcasına kendini gösteren bazı bedensel belirtiler görülür. Bunlar arasında halsizlik (yorgunluk), baş ağrısı, kas ağrısı, yutma güçlüğü, titreme ve seyirmeler, terleme, tahammülsüzlük, bulantı, sersemlik hissi, sıcak basması gibi fiziksel yakınmalar bulunur. Kaynak: https://www.psikiyatri.org.tr/halka-yonelik/25/yaygin-anksiyete-bozuklugu
Yorgunluk, baş ağrısı ve kas ağrılarının sıkça görüldüğü bir başka rahatsızlık ise fibromiyaljidir. Başın arka bölümü, üst omuzlar, üst göğüs, kalça, dizler ve dirseklerde ağrılar belirir. Fibrolmiyalji hastalarında strese bağlı olarak beynin ağrı eşiğini düşürmüş olduğu ve daha önceden acı vermeyen bir noktanın acı verir hale geldiği görülmüştür.
Çözüm nedir?
Gönül isterdi ki, şu son üç haftadır televizyon programlarında gezen! bize akıl veren! profesör ve doçent unvanlı psikiyatrlardan biri “kaygıdan ötürü nefes darlığı çekebilirsiniz” şeklinde bir demeç verip, corona virüs semptomlarını ruhsal bozuklarla ilişkilendirsin. İnanın sırf şu açıklama bile hastanelere yapılan başvuruları hissedilir derecede azaltırdı.
“İşin uzmanı sessiz durursa meydan bizim gibilere kalır” diyerek kendi geliştirdiğim çözümü paylaşayım. Tüm gün bilgisayar, telefon ve televizyon başında haberleri takip etmeyi bırakmanızı öneririm. Özellikle sosyal medyada yer alan iç karartıcı içeriklerden, spekülatif paylaşımlardan uzak durmayı denemelisiniz. Oyun oynamaya daldığımda, site için yazı yazdığımda, İnternet'ten yemek tarifi bulup mutfakta saatler geçirdiğim zamanlarda nefes darlığının azaldığını gözlemledim.
Anladığım kadarıyla corona virüsün en belirgin belirtileri ateş ve kuru öksürük. Ateş vücudun virüse karşı tepki gösterdiğinin en büyük kanıtı. Eğer ateşiniz yoksa, sırf kuru öksürük şikayetiyle sağlık kuruluşlarına başvurursanız evde kalmanızı tavsiye edip geri gönderiyorlar.
Mart ortasında beliren ilk semptomların ardından panikleyip soluğu sağlık kuruluşlarına koşmuş olsaydım, hem sağlık personelini meşgul etmiş olacaktım, hem de kendime zorla virüs bulaştırmış olacaktım.
Paylaşmak çok iyi olmuş bunları teşekkür ediyorum sizlere cansınız hepimizde bu belirtiler var kesinlikle inanın covid ten daha fazla anksiyete ve panik atak oluşmuştur insanlarda kaygı endişe birşey olacakmış hissi heran var selamlar hepimize
artık korona’ya alıştık :)) ilk çıktığında bu belirtiler bende de defalarca oluşmuştu.
bende bir çok corona belirtisi meydana geldi (ateş ve öksürük hariç), hatta bugün belediye önümüzdeki parktaki çimleri biçti astım olmuşum gibi nefesim daraldı. bu yazıya tesadüf etmeseydim hastaneye koşacaktım. çok teşekkürler.
Merhaba…
Bu yazdıklarınızı okuyunca rahatladım, teşekkür ederim çok:) Ben de yıllar önce panik atak tedavisi gördüm ve atlattım. Şu virüs olaylarından sonra tekrar nüksetti. İlaç içmemek için direniyorum. 1,5 aydır her gün bir semptom yaşıyorum ama ölmedim şükür:) Bilinçaltı, insanı çok fena kandırıyor. Şuan da mesela boğazımın sağ tarafında hafif bir ağrı hissediyorum ve gün içinde hafif öksürüklerim oluyor. Bu bile panik atağımı tetikliyo. Sürekli vücudu dinlemek hiç iyi gelmiyor. Kafayı dağıtmak gerek. Sizde durumlar nasıl? Şimdi daha iyi misiniz?
bana da 17 marttan bu yana çeşitli belirtiler gelip gelip gidiyor 🙂 henüz coronalık bir durum olmadı çok şükür. ilk 10 gün paniklemiştim. şimdi alıştım. tabi her şeyi bir sisteme göre yapıyorum. dışarıdan eve getirdiğim her şey önce sabunla dışarıda yıkanıyor. yıkanmış halde balkonda 24 saat bekletiyorum. sonra balkonda temiz kaplara aktarıp ambalajlarını atıyorum. elimi yıkasam dahi gözüme burnuma ağzıma götürmüyorum. dışarıdan eve gelip bilgisayar başına oturana kadar 4-5 fasıl el yüz yıkıyorum. her gün mutlaka duş alıyorum. market kasasında ürünlerin barkodlarını kendim okutuyorum. abarttığımı düşünenler olabilir, fakat bu şekilde kendimi rahat ve güvende hissediyorum. marketteyken bir sürü insan görünce başıma ağrı saplanıyor. eve gelip temizlendiğimde düzeliyorum.
Hayır, kesinlikle abartı bulmuyorum. Daha önce anksiyete sorununuz olmuş muydu, tedavi oldunuz mu? OKB hastalığı geçiren biri olarak bu gibi tedbirler almadığımızda, günlerimizin zehir olacağını biliyorum. Kendinizi nasıl hissediyorsanız öyle yapın, bırakın başkaları ne düşünürse düşünsün 🙂 Ben hala sürece alışmış değilim. Şuan şiddetli öksürük ve ateş haricinde tüm belirtileri taşıyorum; göğüs ağrısı, nefes darlığı, baş ağrısı, kas ağrıları, hafif öksürük, arada mide bulantıları… Ama bu belirtilerin anksiyetede olduğunu da biliyorum. Panik atak arada ateşi de yükseltiyor. Bu belirtileri panik atağa veriyorum, hastahaneye gitmedim henüz. İlerleyen günlerde ne olur, bekleyip göreceğim. Siz bu süreçte ilaç kullanıyor musunuz?
son iki gündür yazıda bahsettiğim belirtiler tamamen yok oldu. arada bir migrene benzer ağrılar yokluyor. bu da sinirsel sanırım. bence siz de bir süre sonra bu durumu kabullenecek ve rahatlayacaksınız. Temizliğe dikkat edin, mecbur olmadıkça dışarı çıkmayın. Gerisini de şansa bırakın gitsin. (ilaç kullanmadım, tedavi veya danışmanlık almadım)
Evet, dediğiniz gibi semptomlar geliyor ve gidiyor. Ben de “1,5 ay bu belirtilerle yaşayabildiysem bu tamamen panik atak” diyerek kendimi rahatlatıyorum. Baş ağrılarım da boyun ağrılarım eşliğinde devam ediyor. Tamamen stres kaynaklı..
Görüştüğüm psikolog gevşeme hareketleri ve nefes egzersizleriyle bu ağrılardan kurtulabileceğimi söyledi. Günde 3 sefer (sabah-öğlen-akşam) olmak üzere beşer dakika nefes egzersizi yapmamı önerdi. Siz de uygulayabilirsiniz. Şöyle yapıyoruz; Dört saniye burundan nefes alıyoruz, nefesi karnımızda biriktirip karnımızın şiştiğini hissediyoruz. Bu sırada nefesin tüm vücudumuza yayıldığını hissediyoruz. Sonra 4 saniye nefesimizi tutuyoruz. Ardından 8 saniyede yavaşça nefesi ağzımızdan veriyoruz. Bunu düzenli olarak yapıyoruz. İşe yarıyor… Siz de deneyebilirsiniz, umarım fayda görürsünüz 🙂
Bu günler geçecek ve umuyorum ki normale döndüğümüzde monoton dediğimiz hayatımızın kıymetini daha çok bileceğiz. İlaç kullanmamanıza ayrıca sevindim. İnşaallah hiçbir zaman bu alanda ilaç kullanmak zorunda kalmazsınız.
Cevaplarınız için çok teşekkür ederim. Sağlıklı günler dilerim.
Sevgiler.
Merhaba bende bu soylediginiz durumlari yasiyorum son 3 haftadir. Ayni zamanda sigarayida biraktigimdan dolayi brons hassasiyeti olustu ve nefes darligi cektim epeyce.. Gecmis donemlerde panik atak yasadim uzun bi donem ama sonrasinda atlattim. Bu evde kaldigimiz karantina gunlerinde tekrar psikolojik olarak gosterdigini dusunerek psikiyatriden randevu alip izole bi sekilde hemen muayene olup geldim simdi anksiyeteye yonelik bi ilac aliyorum ister istemez huzursuzluk ve yoksunluk yasiyorum su zamanda yasanmasida ayri bi endise ortami doguruyor.. En iyisi evde kalip kendi kendini izole etmek sakin kalabilmek kendine ugraslar bulmak biseylerle mesgul olmak herkesin Allah yardimcisi olsun ..
Geçmiş olsun. Psikolog neler söylüyor? yukarıdaki rahatsızlıklarla veya corona semptomlarıyla kaygıyı ilişkilendirdi mi paylaşırsanız sevinirim.
Merhaba. Guzel bir yazı olmuş. Yaygın anksiyete bozukluğu ve obsesif kompulsif bozuklugu olan hastalar bu dönemde gercekten zor gunler geciriyor. Özellikle de hem saglik calisani olup hem de temizlik obsesyonlari olan kisiler icin covid-19 pozitif veya supheli bir hastadan kan almanin, bogaz suruntusu almanin, kanli veya vucut sekresyonlu bir tibbi girisimde bulunmanin ne derece gergin bir an oldugunu tahmin edebilirisniz. Covid-19 belirtileri oksuruk, ates, nefes darligi evet ama her nefes darligi degil. Burun akintisi hapsirik burun tikanikligi hemen hemen hic görülmüyor. Anksiyete bozukluğu olan kisiler aslinda nefes darligi hissi ile acil polikliniklere basvurup korona acisindan en tehlikeli yer olan hastanelere gitmis oluyorlar. Ve burada bulas risklerini artiriyorlar. Yazida da bahsedildigi gibi haberleri , sosyal medyayi cok takip etmemek gerek. Evinizden cikmiyorsaniz zaten cok cok dusuk risklisiniz demektir. Arada dag deniz ova videoleri izlemek en guzeli 🙂
Kendim gibi hisseden birini görmek ne yalan söyliyeyim iyi geldi 🙂 biraz önce öksürük geldi hemen yattığım yerde dikildim kendimi dinliyorum , ee beyin vermeye başladı mesajı organlara…oda nesi nefes alırken göğsüme iğne batma hissimi … evet evet … yok hayır ya , dern bir nefes al bakayım …. ohhhhh yok bişeyin yok … ama kollarımda o kadar halsiz ki .. dur ateşimi ölçeyim … 37,2 …
bütün gün böyleyiz
sorma bende de ne belirtiler çıkıyor bir bilsen 🙂 bugün kaslarda rastgele noktalarda ağrı hissi oluşmaya başladı. evde yaşlı annem olmasa bu kadar titiz olacağımı sanmıyorum. bulaştırırım diye huy geldi. tabi şaka bir yana enfekte de olabiliriz.
televizyonda veya internette yeni bir belirti duydugum andan itibaren bende de basliyor o kadar cok endiseye kapiliyorum ki 🙁 bas agrisi desinler 5 dakika sonra basim agrimaya basliyor. mide bulantisi desinler hemen midem bulaniyor.
bende de benzer şekilde gelişti. eklem ağrısı belirtiler arasındadır açıklamasını duyduktan 3-5 dakika sonra eklemlerim ağrımaya başladı 🙂 kaşıntı yapar deseler hatır hatır kaşınmaya başlayacağız 🙂
aynı his bende de var malesef peki atlattın mı şimdi durum ne acaba